ul Zagłębiowska 25,
41-208 Sosnowiec

Władysław Broniewski - patron szkoły

 

Nie głaskało mnie życie po głowie,
nie pijałem ptasiego mleka -
no i dobrze, no i na zdrowie:
tak wyrasta się na człowieka.
 

Urodził się 17 grudnia 1897 roku w Płocku, w którym ukończył Gimnazjum Polskie. Ponieważ wychowywany był w domu o tradycjach patriotycznych (dziadek był powstańcem styczniowym) to jakby naturalną koleją rzeczy w szkole związał się z organizacjami niepodległościowymi. Był m.in. współorganizatorem oddziału Związku Strzeleckiego, w którym przyjął pseudonim „Orlik”.

Będąc uczniem siódmej klasy (miał wówczas 17 lat) wstąpił do Legionów Polskich. W roku 1916 pi­sał w pa­mięt­ni­ku: Jestem żołnierzem Komendanta Piłsudskiego. Jego osoba daje mi gwarancję, że będę użyty dla dobra ojczyzny i idei demokratycznej

Władysław Broniewski - patron szkoły
 Władysław Broniewski - patron szkoły

Chrzest bo­jo­wy Wła­dy­sław Or­lik-Bro­niew­ski prze­szedł w bi­twie pod Jast­ko­wem. Od­dział Bro­niew­skie­go zo­stał zdzie­siąt­ko­wa­ny.

W pa­mięt­ni­ku Po­eta pi­sał: Na początku był pęd, uniesienie, entuzjazm. Czytało się   Żeromskiego, Wyspiańskiego. Tu i ówdzie były jakieś "przekonania" i "programy", jednak były one czymś nieistotnym i przemijającym. Żyło się jednym tylko słowem, jedną myślą, jednym pragnieniem: walka o niepodległość była pierwszym i ostatnim powziętym wówczas zamierzeniem.

Władysław Broniewski - patron szkoły
 

 W 1939 roku, gdy napaść Niemców na Polskę była już oczywista, Broniewski opublikował jeden z najbardziej znanych swoich wierszy - Bagnet na broń.

Po ataku III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 zgłosił się na ochotnika do wojska. Zanim jednak miał okazję stanąć do walki, nastąpiła agresja ZSRR na Polskę.

Nie mógł pogodzić się z tym, że ZSRR napadł na Polskę. Mimo wszystko sądził, że przebywając na terenach zajętych przez Sowietów będzie mógł bez przeszkód publikować swoje wiersze. Jakże się mylił. Sowiecka cenzura nie dopuściła do wydawania jego utworów o treści patriotycznej.

Władysław Broniewski - patron szkoły

24 stycznia 1940 Broniewski został aresztowany przez sowieckie siły bezpieczeństwa (NKWD) we lwowskiej restauracji, a po czterech miesiącach został przetransportowany do więzienia śledczego NKWD na Łubiance (symbolu okrucieństwa władz sowieckich), gdzie spędził aż trzynaście miesięcy.

Po wyjściu z więzienia wstąpił do armii polskiej formowanej w ZSRR pod dowództwem gen. Władysława Andersa. W roku 1942 ewakuował się wraz z oddziałami polskimi do Iranu, później wraz z 2 Korpusem Polskim poprzez Irak trafił do Palestyny.

 

Z tego okresu pochodzą jego antysowieckie wiersze, m.in. "Homo sapiens", podejmujący temat zbrodni katyńskiej – były one obłożone  zakazem druku w Polsce aż do 1989 roku.

Do kraju wrócił, nie bez obaw przed nowa komunistyczną władzą, w 1945 roku

W czasach stalinizmu był poetą zaangażowanym w budowę socjalistycznej rzeczywistości, co często interpretowane jest jako postawa    jednoznacznie prokomunistyczna.

Władysław Broniewski - patron szkoły

Hołubiony przez komunistyczne władze (na 25-lecie pracy twórczej otrzymał willę na Starym Mokotowie; mieści się tam jego muzeum), tworzył wiernopoddańcze utwory (m.in. "Byt określa świadomość" i poemat "Słowo o Stalinie").

Odmówił jednak napisania słów nowego hymnu polskiego, gdy z taką propozycją zwrócił się do niego Bolesław Bierut.

1 września 1954 w wyniku zatrucia gazem zmarła córka Broniewskiego, Joanna Broniewska -  Kozicka (Anka), której śmierć wywarła ogromny wpływ na poetę. Kilka dni później trafi do szpitala psychiatrycznego w Kościanie. Stworzył wtedy cykl wierszy, porównywany z Trenami Jana Kochanowskiego.

Zmarł w Warszawie 10 lutego 1962. Został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu  Wojskowym na Powązkach.

Władysław Broniewski - patron szkoły